Władysław Jagiełło

Lata panowania 1386 - 1434
Prawda o Twoim rodzie wsze me czasy przetrwa – tak o Jagiellonach słusznie pisał renesansowy poeta Grzegorz z Sanoka. Współcześni historycy uważają Władysława Jagiełłę za jednego z najlepszych polskich władców. Jak to się stało, że został królem Polski? Wielkie Księstwo Litewskie sąsiadowało z Królestwem Polskim. Oba państwa walczyły z Zakonem Krzyżackim. Postanowiły więc połączyć siły, a najłatwiej było to zrobić poprzez małżeństwo królowej Jadwigi z Jagiełłą. Wielkie Księstwo Litewskie było jednak krajem pogańskim, jego mieszkańcy nie wyznawali wiary w jednego Boga. W 1385 roku obydwa państwa zawarły umowę – Jagiełło otrzyma polską koronę, ale przyjmie chrześcijaństwo wraz z całym narodem litewskim i przyłączy Litwę do Polski.

Po przybyciu do Polski książę Jagiełło został ochrzczony i przyjął imię Władysław. Po ślubie z królową Jadwigą został koronowany na króla. Od tej pory Królestwo Polskie miało dwóch królów.

W czasie swojego długiego panowania Władysław wzmocnił pozycję Polski na arenie międzynarodowej. W 1410 roku odniósł wielkie zwycięstwo nad Krzyżakami pod Grunwaldem. Nadał ważne prawa polskiemu rycerstwu. Między innymi zakazał karania i więzienia szlachty bez wyroku sądu. Wypełnił wolę królowej Jadwigi i wznowił działalność Akademii Krakowskiej – pierwszej polskiej uczelni. Dlatego nosi ona nazwę Uniwersytet Jagielloński.

Król był bardzo pobożny, kilka razy dziennie uczestniczył w mszach, przestrzegał postów i odbywał pielgrzymki. Miał też kilka nawyków, które zadziwiały ówczesnych, np. to, że codziennie się kąpał. Z rozrywek jego ulubionym zajęciem były łowy.

Po śmierci Jadwigi był trzykrotnie żonaty. Dopiero z ostatnią żoną, Zofią Holszańską, miał dwóch synów. Dzięki temu na tronie polskim zasiadła dynastia Jagiellonów. Według Jana Długosza sędziwy król kilkanaście dni przed śmiercią poszedł do lasu dla słuchania słowika; a zabawiwszy na tym słuchaniu aż do późnej nocy i zaziębiwszy się mocno, zaraz od tego czasu począł na siłach upadać. Zmarł po 48 latach panowania – w wieku 83 lat.